Hiện tượng ngủ không dậy được: Nguyên nhân và cách khắc phục

Hiện tượng ngủ không dậy được do thức tỉnh giả

Hiện tượng thức tỉnh giả hay thức giấc nhầm xảy ra khi bạn tin rằng bạn đã tỉnh dậy sau khi ngủ, nhưng thực tế vẫn đang ở trong trạng thái mơ. Trạng thái ngủ nửa tỉnh nửa mơ này có thể rất sống động và chân thực.

Tình trạng này có thể khiến bạn nghĩ rằng bạn đã thức giấc, thực hiện những thói quen buổi sáng và bắt đầu một ngày mới. Nhưng trên thực tế, bạn vẫn đang trong trạng thái ngủ.

Có nhiều điểm tương đồng giữa tê liệt trong giấc ngủ (rối loạn gọi là “bóng đè”) và thức giấc giả. Cả hai trạng thái đều có vẻ rất thực tế và có thể gây lo lắng. Tuy nhiên, những người trải qua thức giấc giả có cảm giác rằng họ có thể tự do di chuyển trong giấc mơ của mình. Trong khi đó, trạng thái tê liệt trong giấc ngủ khiến người trải nghiệm không thể di chuyển, mặc dù họ đang tỉnh.

2. Hiện tượng ngủ không dậy được xảy ra khi nào?

Trạng thái tê liệt khi ngủ (rối loạn gọi là “bóng đè”) xảy ra giữa giai đoạn ngủ REM và trạng thái tỉnh giấc. Điều này xảy ra khi cơ thể đang trong trạng thái ngủ nhưng bộ não lại hoạt động. Cụ thể, hai trường hợp phổ biến của trạng thái nửa tỉnh nửa mơ là:

Giai đoạn mới bắt đầu chìm vào giấc ngủ (từ trạng thái thức sang trạng thái ngủ). Lúc này, ý thức giảm dần và não bộ bước vào trạng thái nghỉ, các cơ cũng giãn ra dần. Trạng thái tê liệt trong giấc ngủ sẽ xảy ra khi não bộ đột ngột hoạt động trong khi các cơ đã hoàn toàn thư giãn.

Giai đoạn chuẩn bị tỉnh giấc (từ trạng thái ngủ sang trạng thái tỉnh): Hiện tượng ngủ không dậy được sẽ xảy ra khi não bộ tỉnh giấc trước khi cơ thể hoàn toàn tỉnh dậy (các cơ hoạt động trở lại bình thường).

Trạng thái thức giấc giả thường xảy ra khi cơ thể chuyển từ trạng thái ngủ sang trạng thái tỉnh giấc.

Khi bạn chuẩn bị tỉnh dậy từ giấc ngủ: Khi này, bạn có thể bị nhầm tưởng rằng bạn đã tỉnh dậy và bắt đầu chuẩn bị cho một ngày mới với các thói quen như vệ sinh cá nhân, đánh răng hoặc mở điện thoại di động.

Khi bạn tin rằng bạn đã thức giấc nhiều lần liên tiếp sau khi ngủ: Điều này có thể gây lẫn lộn và khó khăn trong việc phân biệt thực tế và giấc mơ, tạo ra một trạng thái mơ màng và không chắc chắn về trạng thái hiện tại, gây ra lo lắng và hoang mang, thậm chí là hoảng loạn thường xuyên.

3. Ngủ không dậy được có nguy hiểm không?

Ngủ không dậy được có nguy hiểm không?

Thức giấc giả có nguy hiểm không? Nhìn chung, hiện tượng này không gây nguy hiểm cho sức khỏe về mặt thể chất và hiếm khi xảy ra thường xuyên. Tuy nhiên, ngủ không dậy được thường dẫn đến trạng thái bất an, khó chịu và lo sợ đối với những người trải qua.

Theo ước tính, khoảng 10% dân số có thể bị tê liệt trong giấc ngủ lặp lại hoặc gặp khó khăn và lo sợ hơn trong các lần tái phát. Điều này dẫn đến suy nghĩ tiêu cực và gia tăng lo lắng khi đi ngủ. Hậu quả gián tiếp của ngủ không dậy được là khó chìm vào giấc ngủ, thiếu ngủ hoặc mất ngủ do căng thẳng.

Thức giấc giả, ngủ mơ không dậy được có nguy hiểm không? Tương tự, câu trả lời là không ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất. Tuy nhiên, ngủ nửa tỉnh nửa mơ thường xuyên có thể gây sự lúng túng và khó chịu vì ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như việc đi trễ và có ký ức không chính xác.

Ngoài ra, trạng thái thức giấc giả cũng có thể xảy ra nhiều lần liên tiếp, điều này có thể gây khó chịu nếu người ngủ cảm thấy như họ không thể tỉnh dậy.

4. Nguyên nhân gây ra ngủ không dậy được

Hiện chưa rõ nguyên nhân chính xác của hiện tượng này. Có nhiều nghiên cứu liên quan đến tăng nguy cơ xảy ra tình trạng này, dẫn đến nhiều kết quả khác nhau.

Một số yếu tố có thể gây tê liệt trong giấc ngủ bao gồm:

  • Rối loạn giấc ngủ, bao gồm: chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, mất ngủ kinh niên và rối loạn nhịp sinh học.
  • Rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý.
  • Rối loạn lo âu lan tỏa.
  • Rối loạn hoảng sợ.
  • Chứng ngủ rũ (narcolepsy) – tình trạng khiến người ta đột ngột ngủ đi.
  • Giấc ngủ bị gián đoạn – ví dụ, do làm việc theo ca hoặc đi máy bay.
  • Tiền sử gia đình bị tê liệt khi ngủ.
  • Uống rượu.

Related Posts